Zonsondergang boven het strand van een tropisch eiland
icemanphotos@shutterstock

Nieuwe temperatuurrecords verwacht in de komende 5 jaar

19 mei 2023

Het is vrijwel zeker dat in de komende vijf jaar de wereldwijde temperatuur een nieuwe recordhoogte bereikt. Dat meldt de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) deze week in een nieuwe update van de temperatuurverwachtingen voor 2023-2027.

De 1,5 graden grens wordt binnenkort overschreden 

In 2015 werd in Parijs afgesproken de wereldwijde opwarming te beperken tot 2°C ten opzichte van het pre-industriële tijdperk (1850-1900), en te streven naar 1,5°C.  

Voor de komende vijf jaar is volgens het nieuwste WMO rapport de kans dat de wereldgemiddelde temperatuur in een of enkele jaren 1,5°C boven het pre-industriële niveau uitkomt 66 procent. Dat betekent niet dat we de 1,5°C grens van het akkoord van Parijs bereikt hebben, die gaat over een langjarig gemiddelde, maar wel dat we in afzonderlijke jaren de 1,5°C vanaf nu zeer waarschijnlijk regelmatig en met toenemende frequentie gaan overschrijden. In 2022 lag de wereldgemiddelde temperatuur 1,15 °C boven het pre-industriële niveau (1850-1900).  

Het warmste jaar tot nu toe was 2016 

Het warmste jaar tot nu toe gemeten is 2016 (+1,28°C). In dat jaar was er sprake van een sterke El Niño, een natuurlijk fenomeen dat wereldwijd voor een lichte temperatuurstijging zorgt. De laatste drie jaar was er sprake van een La Niña, de tegenhanger van El Niño, die een licht koelend effect heeft en de opwarming van de aarde de laatste jaren licht heeft onderdrukt (figuur 1).  

In maart van dit jaar kwam er een einde aan de La Niña periode en er wordt verwacht dat in de komende maanden een El Niño periode aanbreekt. Over het algemeen verhoogt El Niño de gemiddelde temperatuur in het daaropvolgende jaar, in dit geval dus 2024 (figuur 2).  

Kaart van de temperatuur in 2022 als afwijking van het gemiddelde over 1991-2020.
Figuur 1. Temperatuurafwijking in 2022 vergeleken met 1991-2020. Bron: WMO.
Grafiek van de wereldgemiddelde opwarming per maand van 1950 tot nu ten opzichte van 1880-1920.
Figuur 2. Wereldgemiddelde opwarming per maand ten opzichte van 1880-1920. Tijdens El Niño is de wereldgemiddelde temperatuur tijdelijk hoger (rood), tijdens La Niña tijdelijk lager (blauw). Toename van broeikasgassen in de atmosfeer zorgen voor een opwarmende trend. Bron: NASA/KNMI.

Het is vrijwel zeker dat minstens één van de komende vijf jaren het warmste jaar ooit gemeten zal worden. Dat geldt ook voor de gemiddelde temperatuur van de komende vijf jaar. Die verwachting is gebaseerd op de langjarige trend van opwarming door de uitstoot van broeikasgassen plus de extra opwarming van de aankomende El Niño.

Er wordt hard gewerkt om eerder te kunnen waarschuwen voor extreem weer 

Het nieuwe rapport is gepubliceerd aan de vooravond van het World Meteorological Congress, waarin landen bespreken hoe weer- en klimaatdiensten adaptatie aan klimaatverandering beter kunnen ondersteunen en versterken. De ontwikkeling van nieuwe waarschuwingssystemen moet landen beter gaan beschermen tegen de toenemende risico's van extreem weer door klimaatverandering, zoals bijvoorbeeld de huidige overstromingen in Noord-Italië. Ook het KNMI werkt aan de ontwikkeling van een Early Warning Centre om eerder en preciezer te kunnen waarschuwen voor extreem weer.   

KNMI-klimaatbericht door Carine Homan 

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Leerlingen helpen KNMI satellietmetingen beter te begrijpen

    Leerlingen van scholen door heel Nederland hebben meegeholpen met een onderzoek om de satellietme...

    07 juni 2023 - Klimaatbericht
  2. Noordenwind laat ons wachten op de eerste zomerse dag

    Een hardnekkig hogedrukgebied boven Groot-Brittannië zorgde voor een uitzonderlijk groot aantal d...

    01 juni 2023 - Klimaatbericht
  3. Op een na natste lente van deze eeuw

    De lente was zeer nat: deze eeuw was alleen het voorjaar van 2006 natter. Met een gemiddelde temp...

    01 juni 2023 - Klimaatbericht
  4. Zomer bijna net zo nat als winter

    Je zou het misschien niet denken, maar in Nederland valt er in de zomer bijna net zo veel neersla...

    25 mei 2023 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten