Klimaatbericht

Noordwestenwind brengt buien over warm zeewater

18 december 2017

Na de sneeuw van vorige week hadden we afgelopen dagen meestal regenbuien vanaf de Noordzee. Deze ontstaan bij een noordwestelijke stroming waarbij relatief koude lucht vanaf de noordelijke oceaan over relatief warm zeewater van de Noordzee stroomt. Of we vaker noordwestenwinden kunnen verwachten in een toekomstig klimaat is nog niet duidelijk. Wel worden de buien intenser door de opwarming van de aarde.

Noordwestenwind

Een noordwestelijke stroming ontstaat vaak tussen een hogedrukgebied bij Engeland en een lagedrukgebied boven Scandinavië (Figuur 1). De grondlegger van het KNMI, Buys Ballot, omschreef deze wetmatigheid passend: “Als je op het noordelijk halfrond met je gezicht in de wind staat, bevindt een hogedrukgebied zich links en een lagedrukgebied rechts”.

Honingraat

De noordwestelijke stroming voert koude arctische lucht naar het zuiden. Met name in nazomer, herfst en vroege winter ontstaat er een groot temperatuurverschil tussen het relatief warme zeewater en de koude bovenlucht. Deze situatie is instabiel en er ontwikkelen zich sterke, verticale bewegingen. In warme stijgbewegingen condenseert de waterdamp tot wolken en ontstaat er regen, in de daalbewegingen droogt de lucht uit en ontstaan er opklaringen. Zo ontstaan er talrijke buien die zich in een soort honingraatstructuur organiseren, convectiecellen genoemd (Figuur 2).  De stroming voert de winterse buien het land op en als de instabiliteit groot genoeg is, gaan ze zelfs gepaard met onweer (Figuur 3).

Klimaatverandering

Uit berekeningen met klimaatmodellen blijkt dat in een opwarmend klimaat de buien heftiger worden.  De instabiliteit in de buien neemt toe met 14 procent per graad opwarming. Onduidelijk is nog of we vaker noordwestelijke stromingen zullen krijgen en hoeveel de Noordzee zal opwarmen. Wel is duidelijk dat de kans op sneeuw door de opwarming sterk afneemt.

KNMI-klimaatbericht door Ruben IJpelaar

 

Noordwestelijke stroming
Figuur 1: Noordwestelijke stroming tussen (een rug van) hoge druk en lage druk. Contouren geven luchtdruk weer, kleuren de verwachte neerslag (Bron: ECMWF verwachting van vrijdag 15 dec voor maandag 18 dec 2017, bewerkt door auteur).
Meteosat opname 15 december 2017.
Figuur 2: Meteosat opname van vrijdag 15 december 2017 om 12:45 uur. De honingraatstructuur in de bewolking boven de oceaan correspondeert met convectieve buien.
Buienwolk
Figuur 3: Buienwolk meegevoerd in koude lucht in noordwestelijke stroming op 12 dec 2017 in Linschoten (Bron: Joost Postma) .

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Het nieuwe klimaat van het Arctische gebied

    Aan het eind van de winter bereikt het Arctische zee-ijs zijn jaarlijkse maximum. Dit jaar gebeur...

    16 april 2025 - Klimaatbericht
  2. Opvallende verschillen tussen Oost- en West-Europa in 2024

    2024 was het warmste jaar in Europa sinds het begin van de metingen. We hebben de langste hittego...

    15 april 2025 - Klimaatbericht
  3. Marathonweer

    Zondag lopen duizenden mensen de Rotterdam Marathon. Ik ook. Weer of geen weer. Lopers beweren va...

    11 april 2025 - Klimaatbericht
  4. Kans op zo'n zachte maand maart neemt snel toe

    Maart was uitzonderlijk zonnig en zacht en er viel nauwelijks regen. Op maar liefst zes dagen lie...

    09 april 2025 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten