beregenen in de landbouw
Foto: Jannes Wiersema

Droogteseizoen van start na extreem droge maart

31 maart 2022

Afgelopen maand was extreem droog en de zonnigste maart sinds het begin van de metingen. Op 1 april begint het droogteseizoen, hoe staan we ervoor?

Het grootste deel van Nederland valt in de klasse normaal, tegen nat aan

Het neerslagtekort begint zoals elk jaar op 0 millimeter, ongeacht de recorddroge maart. Vóór maart viel juist veel regen, vooral in februari. Als we naar de eerste drie maanden van dit jaar kijken, zien we dat de natte februari de droge maart compenseert. Het grootste deel van Nederland valt in de klasse normaal, tegen nat aan. Dit blijkt uit de SPI-3 (figuur 1). De SPI is een indicator om droogte te monitoren die we sinds vorig jaar gebruiken als aanvulling op het neerslagtekort

Neerslagindex SPI als aanvulling op het neerslagtekort

De SPI geeft informatie gedurende het hele jaar en laat voor iedere dag zien of het in de voorafgaande perioden van 1 maand, 3 maanden of 6 maanden vrij-, zeer- of extreem- nat of droog was. Voor droogtemonitoring is er wel een nadeel: bij de SPI wordt geen rekening gehouden met verdamping. Het neerslagtekort wordt juist berekend aan de hand van de hoeveelheid regen die valt en hoeveel vocht er verdampt uit het gras. Het nadeel hiervan is dat deze alleen in het zomerhalfjaar zinvol is, in de winter verdampt er bijna geen vocht doordat het dan kouder is. De SPI en het neerslagtekort vullen elkaar dus aan. 

Neerslagindex SPI-3 (januari t/m maart 2022) geeft aan dat het grootste deel van Nederland valt in de klasse normaal, tegen nat aan. ©KNMI

Droogte en klimaatverandering

Door de hogere temperaturen en door meer zonnestraling is de verdamping toegenomen. Het neerslagtekort in het voorjaar en in de zomer is daardoor groter geworden. Klimaatmodellen laten ook drogere zomers met een hoog neerslagtekort in de toekomst zien, vooral als de uitstoot van broeikasgassen onverminderd door gaat. Dit is te lezen in het Klimaatsignaal'21. Gezien de trend naar drogere lentes richt het onderzoek voor de nieuwe klimaatscenario's die in 2023 uitkomen zich ook op de toekomstige verandering van droogte in de lente.

Vaker droogte in het binnenland door klimaatverandering

Toename verdamping in het binnenland door stijging temperatuur en meer zonneschijn

Voor het Nederlandse binnenland is aangetoond dat de toegenomen verdamping kan worden toegeschreven aan klimaatverandering. Dit komt door de oplopende temperatuur en meer zonneschijn. Zonder een duidelijke trend in neerslag lijkt de kans op droogte in het binnenland dus toe te nemen door klimaatverandering. Dit kan nog niet aangetoond worden voor het kustgebied, omdat er daar een nog onbegrepen trend is naar meer zomerneerslag. We kunnen daardoor niet stellen dat het in de kustregio ook droger wordt door klimaatverandering.

Hoe dit in de toekomst wordt, is nog onzeker. Met name doordat nog onzeker is hoe de hoeveelheid neerslag in de zomer in Nederland gaat veranderen. Het is nog niet duidelijk of we qua zomerse klimaatverandering horen bij Noord-Europa (toename van zomerneerslag) of Zuid-Europa (afname van zomerneerslag). 

Droogte is meer dan de hoeveelheid neerslag die er (niet) valt. Wereldwijd zijn er verschillende manieren om droogte te monitoren, met elk haar eigen voor- en nadelen. In de veelgestelde vragen over droogte is onder andere meer te lezen over de indicatoren die het KNMI gebruikt. 

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. De klimaatstreepjescode van Koning Willem-Alexander

    Zaterdag viert Koning Willem-Alexander zijn 57ste verjaardag. Hoe is het klimaat tijdens zijn lev...

    24 april 2024 - Klimaatbericht
  2. Europa was in 2023 uitzonderlijk warm en nat

    Het jaar 2023 was – wederom – een jaar vol extremen in Europa; één van de natste jaren in de meti...

    22 april 2024 - Klimaatbericht
  3. Toename broeikasgas methaan in hogere versnelling

    Wereldwijd warmt het klimaat op doordat de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer steeds verd...

    17 april 2024 - Klimaatbericht
  4. De hoofdmoot van de jaarneerslag

    Alle regen in een jaar opgeteld bedekt Nederland gemiddeld met een laag water van 85 centimeter. ...

    15 april 2024 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten