Klimaatbericht

Temperatuurrecords tonen opwarming Nederland

27 december 2017

In 2017 werden meerdere temperatuurrecords gebroken. Op zes dagen was het nog niet eerder zo warm sinds het begin van de metingen in De Bilt en op een dag in september nog nooit eerder zo koel. Dagrecords worden elk jaar gebroken en zijn sterk afhankelijk van de weersituatie op dat moment. Een analyse van het jaarlijkse aantal hitte- en kouderecords laat zien dat het weer in Nederland verandert.

Kansen op records

Aan de hand van een dagelijkse temperatuurreeks kan voor ieder jaar het aantal dagrecords bepaald worden. Per definitie worden er het eerste jaar 365 records gevestigd. In ieder daarop volgend jaar kunnen de gemeten temperaturen worden vergeleken met historische metingen en kan het aantal records geteld worden. In een klimaat dat niet verandert neemt het verwachte aantal records ieder jaar af (grijze lijn in Figuur); het aantal hitte- en kouderecords is zonder klimaatverandering ieder jaar ongeveer gelijk (ratio 1). In een opwarmend klimaat worden meer hitterecords gevestigd dan verwacht, en is het aantal kouderecords lager (ratio > 1).

Nederlandse records tonen opwarming

De reeks maximum temperaturen gemeten in De Bilt laat het patroon van een opwarmend klimaat zien. Het begin van de reeks vertoont de verwachte sterke afname van het aantal records, heel dichtbij de theoretische verwachting (figuur links voor 1901-1920). Schommelingen rond de theoretische lijn worden veroorzaakt door de wisselvalligheid van het weer.

De laatste jaren zijn er aanzienlijk meer hitterecords dan kouderecords (figuur rechts). Sinds 2000 zijn er 14 kouderecords en 149 hitterecords gevestigd (ratio 11, figuur onder). In een wereld zonder klimaatverandering zouden dat er ongeveer 58 van ieder geweest moeten zijn. Dat het klimaat in Nederland opwarmt is dus ook in de temperatuurrecords duidelijk te zien.

KNMI-klimaatbericht door Karin van der Wiel

Figuur: Aantal koude- en hitterecords per jaar op basis van de gehomogeniseerde reeks maximumtemperaturen in De Bilt en de ratio hitte/koude records per 10 jaar. De tijdreeks De Bilt beslaat de periode 1901-2017.

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Stormachtig ruimteweer door uitbarstingen op de zon

    De afgelopen dagen zien we onstuimige omstandigheden op de zon. Een grote groep zonnevlekken op h...

    12 november 2025 - Nieuwsbericht
  2. De onvermijdelijkheid van zeespiegelstijging

    Door de sterke opwarming van de Zuidelijke Oceaan smelten gletsjers aan de rand van het Antarctis...

    05 november 2025 - Klimaatbericht
  3. Oktober in top 10 natste oktobermaanden

    Oktober was zacht met een gemiddelde temperatuur van 12,0 °C in De Bilt. Vooral de nachten waren ...

    31 oktober 2025 - Nieuwsbericht
  4. Meer regen, maar niet altijd meer overstromingen

    Door de opwarming van de aarde neemt de hoeveelheid waterdamp in de atmosfeer toe. Daardoor wordt...

    28 oktober 2025 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten