Tropische verrassing verdwijnt

Door de wereldwijde temperatuurstijging slinken ijskappen en gletsjers over de hele wereld in rap tempo. Het bekendst zijn de Groenlandse ijskap en die van het zuidpoolgebied, waarvan het smeltwater belangrijk bijdraagt aan de zeespiegelstijging. Minder bekend is dat er ook in de tropen gletsjers voorkomen, maar de vraag is hoe lang nog?

Tropische gletsjers

In de tropen komen maar weinig gletsjers voor. Het gaat om gebieden die voldoende hoog en dus koud genoeg zijn voor permanent ijs. Eén van deze gebieden is het Sudirmangebergte  in de Indonesische provincie Papoea op het eiland Nieuw-Guinea. De meest nabije tropische gletsjer ligt ruim 11.000 kilometer verderop, in Afrika op Mount Kenya: tropische gletsjers zijn zeldzaam.

Verdwenen

In november 1988 zijn satellietfoto’s gemaakt van de Pucak Jaya in het Sudirmangebergte. Deze tonen vijf gletsjers rondom deze 4862 meter hoge bergtop (figuur 1). 21 jaar later in 2009 waren twee gletsjers volledig weggesmolten en op de meest recente foto van december 2017 is ook een derde gletsjer verdwenen. Bovendien waren de overige twee flink  in omvang afgenomen. Wetenschappers verwachten dat ook deze twee gletsjers binnen tien jaar verdwenen zijn. Omdat het om relatief kleine gletsjers gaat, zijn de gevolgen voor de zeespiegelstijging klein. Met de gletsjers verdwijnt echter ook de hierin vastgelegde informatie over het klimaat in het verleden en komt bovendien minder water beschikbaar voor huishoudens, landbouw en elektriciteitsopwekking.

Zeespiegelstijging

Met behulp van satellieten worden wereldwijd gletsjers en ijsvelden gemonitord. Het afsmelten van dit landijs geldt als graadmeter voor de opwarming van het klimaat en het heeft grote invloed op de stand van de zeespiegel. Schattingen van de zeespiegelstijging tegen het eind van deze eeuw variëren van enkele tientallen centimeters tot meer dan 2 meter, afhankelijk van onder meer het tempo van de opwarming.

KNMI-klimaatbericht door Marcel Bult