Zeespiegelstijging kijken op het strand

Dat de zeespiegel stijgt door klimaatverandering is nauwelijk nog nieuws. Maar hoe bepalen we die stijging? Zelfs op een mooie stranddag lijkt het door alle variaties onmogelijk die enkele millimeters stijging per jaar precies vast te stellen, laat staan op een dag met storm en hoge golven. Het zien van zeespiegelstijging vereist een weidse blik of een lange adem.

Grillig

Als zeespiegelstijging in het nieuws komt, zie je vaak de vrij gladde curve van de wereldgemiddelde stijging. Lokaal is de zeespiegelcurve echter enorm grillig (Figuur 1). Deze varieert op allerlei tijdschalen, van seconden (wind, golven) tot uren (getij, wind), en van dagen (voorbijtrekkende lagedrukgebieden, stormopzet) tot maanden en jaren (seizoenen, fluctuaties in getij, en in zeewatertemperatuur en -zoutgehalte). Pas als je middelt over al deze variaties wordt de langjarige bijdrage ten gevolge van klimaatverandering zichtbaar: uitzetting oceanen door systematische opwarming, afsmelten gletsjers, bijdragen Groenland en Antarctica.

Versnelling

De komende eeuw stijgt de zeespiegel verder, waarschijnlijk versneld. Wereldgemiddeld, maar dus ook lokaal. Afhankelijk van het tempo van opwarming variëren de schattingen van enkele tientallen centimeters tot meer dan 2 meter stijging tegen het eind van de eeuw. De ijskappen van Groenland en Antarctica spelen een cruciale rol. Omdat hun smeltwater zich niet gelijkmatig verdeelt, stijgt de zeespiegel voor de Nederlandse kust bovengemiddeld sterk door Antarctica, en juist minder door Groenland. De versnelling is wereldgemiddeld nu al meetbaar maar lokaal nog niet door al die variaties.

Vaker hoog water

Los van de stijging door klimaatverandering houden we natuurlijk ook in de toekomst alle genoemde variaties. Als direct gevolg daarvan neemt ook de kans op hoog water sterk toe bij stijgende zeespiegel (Figuur 2).

 

KNMI-klimaatbericht door Hylke de Vries