Herfst 2023
Foto's: Jeroen Schouten, Jannes Wiersema en Thom Zwagers

Uitzonderlijke zachte en natte herfst

30 november 2023

Deze herfst was uitzonderlijk zacht en nat. Het was de op één na zachtste herfst sinds het begin van de metingen, alleen in 2006 was de herfst zachter. Ondanks de droge septembermaand waren oktober en november extreem nat, waardoor de herfst als geheel ook uitzonderlijk nat was. In De Bilt was het de op één na natste herfst sinds de metingen. Alleen in 1998 was de herfst natter.

Alle drie de maanden warmer dan normaal  

Met 17,5°C was de septembermaand de op één na warmste sinds de start van de metingen in 1901. Oktober was ook een stuk warmer dan het normale gemiddelde, met een gemiddelde temperatuur van 13,2°C tegen 10,9°C. De novembermaand was ook zacht, met een gemiddelde temperatuur van 7,8°C tegen 7,0°C normaal.  

Deze herfst telde veel warme dagen, maar liefst 29. 

Veel warme dagen, weinig vorstdagen en geen IJsdagen

Deze herfst telde veel warme dagen, maar liefst 29 (maximumtemperatuur 20,0°C of hoger), waarvan 22 in september en 7 in oktober. Er waren twee tropische dagen (maximumtemperatuur 30,0°C of hoger) en acht zomerse dagen (maximumtemperatuur 25,0°C of hoger). In De Bilt kwam het uiteindelijk op vier dagen tot vorst, normaal zijn dat er vijf. IJsdagen (maximumtemperatuur lager dan 0,0 °C) waren er deze herfst niet in De Bilt. In Groningen kwam het op de laatste dag van de herfst plaatselijk tot één IJsdag. 

Zeer zonnige en droge september

September was de op één na warmste sinds 1901, met een gemiddelde temperatuur van 17,5°C. Alleen in 2006 was het in september warmer in De Bilt sinds het begin van de metingen in 1901. De meteorologische herfst begon grijs en nat maar al snel werd het uitzonderlijk warmer en werden in het midden en vooral zuiden van het land regelmatig tropische temperaturen bereikt. Deze septembermaand eindigt in de top 10 van zonnigste septembermaanden in De Bilt. Gemiddeld over het land scheen de zon zo’n 210 uur tegen 159 normaal. 

Natste oktobermaand in De Bilt  

De maand oktober was zeer zacht en zeer nat. Oktober eindigt op de zesde plek in de top 10 van warmste oktobermaanden sinds 1901 met een gemiddelde temperatuur van 13,2 graden in De Bilt. De maand was de natste oktober in De Bilt met circa 220 millimeter sinds de start van de neerslagmetingen in 1906. 

Deze herfst was bijzonder nat. In De Bilt was het de op één na natste herfst sinds het begin van de metingen met 432 mm tegen 239 mm normaal. Alleen in 1998 was de herfst met 468 mm in De Bilt nog natter. 

November ook zeer nat

Het natte weer zette zich voort in november: het was landelijk de natste november ooit gemeten, met een landelijk gemiddeld van 153 mm neerslag. Dat is ruim twee keer zoveel als normaal in november (72 mm). De landelijk natste november tot nu toe was november 1944. In De Bilt viel 159 mm en dat is goed voor een derde plek in de lijst met natste novembermaanden. De verschillen waren wederom groot; in delen van Noord- en Zuid-Holland viel meer dan 230 mm, in Zuid-Limburg circa 120 mm.  

Storm Ciarán  

Begin november bereikte Storm Ciarán ons land. In het hele land waarschuwden we voor (zeer) zware windstoten. In Zeeland, Zuid-Holland, Noord-Holland, het IJsselmeer en het westen van het Waddengebied gold code oranje. In de rest van het land code geel. De storm kwam uit zuidelijke richting en trok over de kustgebieden heen. Op KNMI-weerstation IJmuiden is een windstoot van 115 kilometer per uur gemeten. In de westelijke kustgebieden is op veel plaatsen windkracht 9 gemeten. Vanaf windkracht 9 spreken we van een storm. 

Normaal = het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1991-2020. 

Lees het volledige (voorlopige) overzicht van herfst 2023.
Lees het volledige (voorlopige) overzicht van november 2023.

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. De klimaatstreepjescode van Koning Willem-Alexander

    Zaterdag viert Koning Willem-Alexander zijn 57ste verjaardag. Hoe is het klimaat tijdens zijn lev...

    24 april 2024 - Klimaatbericht
  2. Europa was in 2023 uitzonderlijk warm en nat

    Het jaar 2023 was – wederom – een jaar vol extremen in Europa; één van de natste jaren in de meti...

    22 april 2024 - Klimaatbericht
  3. Toename broeikasgas methaan in hogere versnelling

    Wereldwijd warmt het klimaat op doordat de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer steeds verd...

    17 april 2024 - Klimaatbericht
  4. De hoofdmoot van de jaarneerslag

    Alle regen in een jaar opgeteld bedekt Nederland gemiddeld met een laag water van 85 centimeter. ...

    15 april 2024 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten