Nederland werd donderdag 18 januari ontregeld door een uitzonderlijk zware storm met zware windstoten van meer dan 120 kilometer per uur in het binnenland. Het KNMI verhoogde ’s ochtends het waarschuwingsniveau van code oranje naar rood. Zo'n zware storm komt maar eens in de paar jaar voor. In het lijstje van de zwaarste stormen van de afgelopen 50 jaar valt deze storm binnen de top 10.
De berekeningen van de computermodellen wezen vijf dagen van te voren al op de mogelijkheid van zo'n zware storm. Hoewel zeer zwaar, was de storm klein van omvang. Langs de kust bereikte de storm halverwege de ochtend zijn maximale sterkte en was de wind in de middag weer afgezwakt. De omvang was ongeveer 500 kilometer. De ontwikkeling van dergelijke kleine stormen is zeer gevoelig voor kleine veranderingen in de luchtstroming. Daardoor fluctueerden in de dagen vooraf de berekeningen van de computermodellen met betrekking tot het precieze pad, sterkte en moment van de storm.
De gevoeligheid van de atmosfeer voor kleine verstoringen is in 1963 ontdekt door de beroemde meteoroloog en wiskundige Edward Lorenz. Hierdoor kunnen we een storm maar een beperkt aantal dagen vooruit nauwkeurig berekenen. Echter door de toegenomen rekenkracht van de computers en daardoor nauwkeuriger berekeningen kunnen we deze gevoeligheid steeds beter vangen. Daardoor kunnen we eerder en nauwkeuriger dit soort stormen zien aankomen en zoals met de afgelopen storm de maatschappij daarvoor waarschuwen.
Krijgen we in de toekomst vaker dit soort stormen? Volgens de huidige klimaatmodellen niet. Hierbij moet worden opgemerkt dat zij dit soort kleine stormen slecht kunnen simuleren. Door de toegenomen computerkracht is de nieuwe generatie klimaatmodellen daar beter toe in staat. Het KNMI is betrokken bij een groot Europees project, PRIMAVERA, om nieuwe meer nauwkeurige klimaatmodellen te ontwikkelen, waardoor we bovenstaande vraag in de toekomst met meer zekerheid kunnen beantwoorden.
KNMI-klimaatbericht door Rein Haarsma, Sander Tijm en Henk van den Brink
De zomer van 2024 heeft tot nu toe nog geen langdurige of intense hitte gekend. Vijf jaar geleden...
24 juli 2024 - KlimaatberichtDeze maand pakten dikke rookwolken zich samen boven de bossen in Oost-Canada. Binnen zeven dagen ...
23 juli 2024 - KlimaatberichtHet klimaat verandert en dat merken we bijna iedere dag. Het KNMI is de afgelopen jaren veranderd...
22 juli 2024 - NieuwsberichtHoera, het broeikaseffect is tweehonderd jaar oud! Of in ieder geval de eerste beschrijving ervan...
17 juli 2024 - Klimaatbericht