En weer gaat de zomer zonnig van start

Meer zon in Nederland 

Het KNMI meet de hoeveelheid zonnestraling op zijn weerstations met de maat globale straling. Dit is een waarde die aangeeft hoeveel energie van de zon het aardoppervlak bereikt, zowel direct als indirect via bewolking of deeltjes in de atmosfeer. De gemiddelde jaarlijkse inkomende zonnestraling in Nederland is met ongeveer 10% toegenomen sinds de jaren negentig. Dat komt door een afname in bewolking en luchtvervuiling, zo blijkt uit het KNMI-Klimaatsignaal. 

Hogedrukgebieden zorgen voor meer zon 

De afname in bewolking hangt nauw samen met het vaker voorkomen van hogedrukgebieden. In een hogedrukgebied beweegt de lucht naar beneden, warmt op en droogt uit. Het resultaat hiervan is minder bewolking en dus meer zonnestraling. We zien de laatste jaren vaker hogedrukgebieden in voorjaar en zomer wat heeft bijgedragen aan deze toename.  

Ook deze zomer eindigt zonniger dan normaal 

Er zijn altijd zonnige en minder zonnige uitschieters. Zo was 2022 het zonnigste jaar sinds 1965, het begin van deze metingen. Als we kijken naar de metingen van 2023, is te zien dat we de afgelopen weken een inhaalslag hebben gemaakt: ondanks het natte voorjaar heeft De Bilt bij elkaar opgeteld al bijna evenveel zonnestraling ontvangen als vorig jaar rond deze tijd (figuur 1). 

Deze hoge waarden zijn met name te verklaren door de droge, zonnige weken die we net achter de rug hebben door de aanwezigheid van een hardnekkig hogedrukgebied. De zonnestraling voor de zomer van 2023 komt naar verwachting weer ruim boven de klimaatnormaal 1991-2020 uit (figuur 2, rode bolletje).  

Wat gaat de toekomst brengen 

Volgens twee van de vier KNMI-klimaatscenario's uit 2014 neemt de zonnestraling in de toekomst toe ten opzichte van de klimaatnormaal 1990-2020 (figuur 2). In oktober dit jaar komen de nieuwe klimaatscenario’s uit, waarin de meest recente inzichten over veranderingen in zonnestraling zijn meegenomen. In de nieuwe scenario's neemt de zonnestraling sterker toe. 

KNMI-Klimaatbericht door Lone Mokkenstorm met dank aan Jan Fokke Meirink