Hoeveel warmer zou het vandaag kunnen worden in een warmer klimaat?

Vandaag wordt het tropisch warm in Nederland door de aanvoer van warme lucht uit Zuid-Europa. Ook is de lucht behoorlijk vochtig, waardoor het extra warm aanvoelt. We hebben onderzocht hoe deze weersituatie eruit zou zien in een warmere wereld. Wat blijkt? Als Nederland gemiddeld nog zo'n 3 graden extra opwarmt, dan zou een dag als vandaag tot wel 6 graden warmer kunnen worden. Dus 37 graden in De Bilt in plaats van 31 graden. Extreme temperaturen warmen dus veel sneller op dan het gemiddelde. Hoe kan dat?

Waarom wordt het zo heet vandaag? 

Het weer bij ons wordt sterk bepaald door uit welke hoek de wind waait. Vandaag voert een zuidenwind warme lucht uit Zuid-Europa richting Nederland (zie animatie in afbeelding 1). Bovendien staat de zon in juni hoog aan de hemel en is de zonnestraling daardoor krachtig. Doordat daarnaast het land nog relatief droog is door het droge voorjaar, verdampt er weinig water. Verdamping zorgt voor verkoeling, dus ook de droge grond draagt bij aan de hoge temperaturen van vandaag. 

Het weer van vandaag in een koeler en warmer klimaat 

Tegenwoordig zijn we in staat om met ons weermodel het weer van vandaag door te rekenen in een kouder of warmer klimaat. Daarmee krijgen we een indruk wat de invloed is van klimaatverandering op de actuele weersituatie en wat ons in een warmere wereld mogelijk te wachten staat. In afbeelding 2 zie je de weersituatie van vandaag in zowel een koeler als een warmer klimaat. Rond 50 jaar geleden was Nederland in de lente gemiddeld 1,4 graden koeler. In dit koelere klimaat had de temperatuur vandaag geen tropische waardes bereikt: geen 31 graden maar zo'n 2 graden koeler. Tropische dagen kwamen rond 1980 in De Bilt inderdaad maar half zo vaak voor. Bij een gemiddelde opwarming van nog eens zo'n drie graden (vergelijkbaar met het hoogste KNMI'23 klimaatscenario in 2100) had de temperatuur van vandaag ruim zes graden hoger uit kunnen vallen. De maximumtemperatuur was vandaag dan niet op 31 maar op 37 graden uitgekomen. In combinatie met een hoge luchtvochtigheid zou het dan nog veel klammer aanvoelen.