Is de droogte voorbij?

Tegenvallende oogsten, lage rivierafvoeren, verzilting van meren en rivieren: de zomer van 2018 behoort tot de 5 procent droogste sinds begin vorige eeuw. Op 30 september bedroeg het landelijk gemiddeld neerslagtekort 297 millimeter. In het oosten en zuidoosten van het land lag het neerslagtekort zelfs ruim boven de 300 millimeter (figuur 1).

Lage grondwaterstand

Ook al wordt vanaf 1 oktober het neerslagtekort niet meer bijgehouden (de verdamping is immers zeer klein), de droogte is daarmee niet meteen voorbij. Het kan nog maanden duren voor de grondwaterstanden weer normaal zijn. Ook de rivierafvoeren zijn nog laag, met op de Waal, IJssel en Lek beperkingen voor de scheepvaart. Enkele waterschappen hebben nog een beregeningsverbod. Sectoren die profiteerden van de zonnige en droge zomer waren er uiteraard ook, zoals de horeca, recreatie en wijnbouw.

Zijn dit de zomers van de toekomst?

Dat is niet zeker. De huidige meetreeks toont  geen trend naar minder neerslag. Duidelijk is wel dat het in de toekomst in het zuiden van Europa droger wordt en in het noorden van Europa natter. Nederland zit daar precies tussenin, wat de toekomst hier gaat doen is dus nog onzeker. Twee van de vier KNMI klimaatscenario’s uit 2014 berekenen dat Nederland droger wordt. In deze scenario’s komen er in de zomer meer oostenwinden, met droger en warmer weer. De andere twee scenario’s voorzien geen verandering in de overheersende windrichting en weinig verandering in het neerslagtekort.

Op dit moment doet het KNMI onderzoek met meer fijnmazige klimaatmodellen. Een eerste studie geeft aanwijzingen dat zomers waarschijnlijk droger worden. Verder onderzoek vindt echter nog plaats en wordt verwerkt in de volgende klimaatscenario’s die in 2021 uitkomen.

KNMI-klimaatbericht door Carine Homan