Betere verwachtingen weer en luchtkwaliteit met nieuwe satelliet Metop-SG

Satelliet Metop-SG (Meteorological Operational satellite, Second Generation) werd op een Ariane 6-raket van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA gelanceerd in Kourou, Frans-Guyana, waar de Europese lanceerbasis is. De raket steeg op op 13 augustus om 02:37 uur CEST (12 augustus 21:37 uur in Kourou). De weersatelliet is de opvolger van de huidige Metop-satellieten en biedt aanzienlijk verbeterde technologieën om atmosferische gegevens te verzamelen.

Nauwkeuriger weerbericht

De satelliet levert zeer gedetailleerde informatie over temperatuur en luchtvochtigheid op verschillende hoogtes in de atmosfeer. Deze data zijn cruciaal voor het bijsturen van weermodellen, waardoor voorspellingen van stormen en zware neerslag betrouwbaarder worden.

Sentinel 5: luchtkwaliteit en broeikasgassen

Naast het verbeteren van weersverwachtingen speelt Metop-SG een sleutelrol in het monitoren van de atmosferische samenstelling, wat van zeer groot belang is voor luchtkwaliteit. Aan boord bevindt zich daarvoor het instrument Sentinel-5, dat onder andere ozon, stikstofdioxide, koolmonoxide, methaan en fijnstof detecteert. Deze gegevens zijn cruciaal voor verwachtingen van de luchtkwaliteit en voor het bepalen van de uitstoot van vervuilende stoffen en broeikasgassen. Verder zal het IASI-NG instrument nauwkeurige informatie geven over meerdere gassen in de atmosfeer, en dan met name ammoniak dat een hoofdrol speelt in de stikstofproblematiek. 

Breed pakket aan metingen

Metop-SG draait in een polaire baan rond de aarde, waardoor hij tweemaal per dag elke plek op aarde kan observeren. Het systeem bestaat uiteindelijk uit twee types satellieten (A en B, zie afbeelding 1) die elk om de 7 jaar worden gelanceerd. De vannacht gelanceerde A-satelliet is uitgerust met zes meetinstrumenten, die naast de eerder genoemde zaken ook veel informatie leveren over wolken en deeltjes in de lucht, (aerosolen), van belang voor klimaatonderzoek. Samen met de in juli gelanceerde geostationaire satelliet MTG-S, die een vast deel van de aarde met grotere frequentie bestrijkt, levert Metop-SG een breed pakket aan metingen die elkaar aanvullen (afbeelding 2). Naar verwachting komt de data in de loop van 2026 beschikbaar. 

Continuïteit voor de komende 20 jaar

Het Metop-SG-programma gaat tot 2045 hoogwaardige metingen van de aardse atmosfeer vanuit de ruimte leveren. Deze gegevens zijn essentieel voor beleidsmakers, wetenschappers en milieudiensten om beter te kunnen reageren op extreem weer, klimaatverandering, luchtvervuiling en natuurrampen.

Nederlandse bijdrage 

Voortbouwend op het succesvolle Tropomi-instrument leveren verschillende Nederlandse instituten opnieuw een grote bijdrage aan Sentinel-5. Nederlandse wetenschappers en ingenieurs van SRON, TNO en het KNMI en collega's van NSO (Netherlands Space Office) en de Europese Commissie zijn al tientallen jaren nauw betrokken bij deze missie.