Vrouw zoekt verkoeling bij fontein vanwege extreme hitte in portugal

Extreme hitte in april in Middellandse Zeegebied waarschijnlijker door klimaatverandering

08 mei 2023

Spanje, Portugal, Marokko en Algerije hadden eind april te maken met een enorme hittegolf met extreem hoge temperaturen. Deze records zijn door klimaatverandering zeker honderd keer waarschijnlijker geworden. Dit blijkt uit onderzoek van World Weather Attribution (WWA), een internationaal team van wetenschappers waar het KNMI deel van uitmaakt.

Vroege hittegolf

Een groot lagedrukgebied op de Atlantische oceaan stuwde in de laatste week van april hete woestijnlucht noordwaarts (figuur 1). Dit leidde tot extreem hoge temperaturen in delen van Zuidwest-Europa en Noord-Afrika (figuur 2). Temperaturen van 36,9°C tot zelfs 41°C waren niet eerder zo vroeg in het jaar hier voorgekomen. Naast de extreme temperaturen heerst er ook een intense droogte. Hitte en droogte versterken elkaar over het algemeen. We hebben de laatste jaren vaker gezien dat temperatuurrecords ruimschoots zijn verbroken, zoals in 2022 in het Verenigd Koninkrijk en in 2021 in het noordwesten van de Verenigde Staten en het westen van Canada. De versnelde opwarming van de aarde vergroot de kans op dit soort verpletterende records

Regionale effecten

Zowel temperatuurmetingen als klimaatmodellen laten een sterke toename in waarschijnlijkheid en intensiteit zien van zulke extreme hitte. In de modellen is de trend wel kleiner dan in de waarnemingen. Dat extreme hitte sneller toeneemt dan klimaatmodellen simuleren is een bekend probleem in de zomer in West-Europa. Het laat zien dat meer onderzoek nodig is om de regionale effecten van klimaatverandering te kunnen begrijpen.

Risico's van extreme hitte

Hittegolven zijn een van de meest dodelijke natuurrampen: elk jaar sterven er wereldwijd duizenden mensen door hittegerelateerde oorzaken. Veel van de slachtoffers zijn te voorkomen met hitteplannen en aanpassingen aan de steden die verkoeling geven. 

KNMI-klimaatbericht door Sjoukje Philip

kaart van Zuidwest-Europa en Noord-Afrika
Figuur 1. Animatie van de temperatuur (kleuren) en wind (contourlijnen) van 20 april tot 7 mei van dit jaar. De wind waait langs de zwarte contourlijnen van overwegend west naar oost en harder waar de lijnen dicht op elkaar zitten. Temperatuur op ongeveer 1,5 km hoogte, wind 5 km. Bron: KNMI/ECMWF
kaart van Zuidwest-Europa en Noord-Afrika
Figuur 1. Afwijking van de maximum temperatuur gemiddeld over 26-28 april 2023, ten opzichte van 1991-2020. De dikke zwarte rechthoek geeft het studiegebied weer. (Bron: ERA5-extended / WWA)

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Leerlingen helpen KNMI satellietmetingen beter te begrijpen

    Leerlingen van scholen door heel Nederland hebben meegeholpen met een onderzoek om de satellietme...

    07 juni 2023 - Klimaatbericht
  2. Noordenwind laat ons wachten op de eerste zomerse dag

    Een hardnekkig hogedrukgebied boven Groot-Brittanniƫ zorgde voor een uitzonderlijk groot aantal d...

    01 juni 2023 - Klimaatbericht
  3. Op een na natste lente van deze eeuw

    De lente was zeer nat: deze eeuw was alleen het voorjaar van 2006 natter. Met een gemiddelde temp...

    01 juni 2023 - Klimaatbericht
  4. Zomer bijna net zo nat als winter

    Je zou het misschien niet denken, maar in Nederland valt er in de zomer bijna net zo veel neersla...

    25 mei 2023 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten