Satellietinstrument Tropomi bekijkt al vijf jaar de aarde vanuit de ruimte. Het Nederlandse instrument aan boord van de Sentinel-5P satelliet meet verschillende vervuilende gassen die belangrijk zijn voor luchtkwaliteit en klimaatverandering. De afgelopen vijf jaar is een enorme hoeveelheid data verzameld, naar beneden gestuurd en geanalyseerd. Wat heeft dit opgeleverd?
Tropomi meet wereldwijd en nauwkeuriger dan ooit de samenstelling van de lucht en levert informatie over de ozonlaag, luchtkwaliteit en het klimaat. Het satellietinstrument werd op 13 oktober 2017 gelanceerd. De eerste beelden werden in december 2017 gedeeld en sinds juli 2018 zijn de data voor iedereen beschikbaar.
Iedereen heeft, misschien onbewust, gebruik gemaakt van Tropomi data
De gegevens worden gebruikt voor klimaatonderzoek, monitoring van de ozonlaag en de zonkracht, zeer gedetailleerde verwachtingen van de luchtkwaliteit en de verspreiding van vulkaanas. Zo heeft iedereen, misschien onbewust, gebruik gemaakt van Tropomi data.
De gegevens van Tropomi waren wereldwijd in het nieuws vanwege de afname van luchtvervuiling door de corona lockdowns (figuur 1). De coronacrisis in 2020 en 2021 leidde tot een forse vermindering van de uitstoot van stikstofdioxide (NO2). Verder ontdekte Tropomi een aantal grote methaanlekken, kan het instrument de uitstoot van individuele schepen meten, zag het vulkaanuitbarstingen zoals die op La Palma (figuur 2) en bosbranden in onder andere Alaska, Siberië en Australië (figuur 3).
Tropomi en de Sentinel-5P satelliet waar het instrument op vliegt, zijn nog steeds in uitstekende staat. De missie kan naar verwachting nog heel veel jaren mee. De voorganger van Tropomi, OMI, vliegt inmiddels al 18 jaar en werkt ook nog steeds.
Het KNMI werkt samen met andere partners aan de opvolgers van Tropomi
Het KNMI werkt samen met andere partners aan de opvolgers van Tropomi. De eerste daarvan worden waarschijnlijk in 2024 gelanceerd. Daarnaast wordt de technologie van Tropomi ook gebruikt voor de ontwikkeling van kleine satellieten (zogenaamde cubesats), waarmee we op de uitstoot willen inzoomen. Met de combinatie van grote en kleine satellieten kunnen we deze emissies wereldwijd nog beter in beeld brengen en nagaan welke maatregelen werken.
Tropomi is een samenwerking tussen KNMI, Airbus Defence and Space Netherlands, SRON en TNO, in opdracht van het NSO en ESA. De wetenschappelijke leiding is in handen van het KNMI en SRON. Het KNMI is hoofdonderzoeker voor Tropomi en verantwoordelijk voor de aansturing van het instrument en voor de kwaliteit van de data. Airbus DS NL is hoofdaannemer voor het ontwerp en de bouw van het instrument. TNO is verantwoordelijk voor het optisch ontwerp.
Waar de regen begin vorig jaar nog met bakken uit de hemel kwam is het dit jaar al sinds februari...
14 mei 2025 - KlimaatberichtDe periode van 11 tot en met 14 mei staat in de volksweerkunde bekend als ijsheiligen, vernoemd n...
09 mei 2025 - KlimaatberichtHet klimaat op aarde verandert altijd. Meestal gaat dat geleidelijk, met temperatuurveranderingen...
07 mei 2025 - KlimaatberichtDe aarde warmt op – en dat verandert de waterkringloop. Er verdampt meer water, de lucht bevat me...
02 mei 2025 - Klimaatbericht