seismisch netwerk noord-nederland in 2019
©KNMI

Jaaroverzicht aardbevingen 2021

13 januari 2022

In Nederland waren er in 2021 in totaal 95 aardbevingen: 75 geïnduceerd (door gaswinning) en 20 tektonische (natuurlijke) aardbevingen. De meeste geïnduceerde bevingen vonden plaats in het Groningenveld, 72 in totaal. Daarnaast hebben supersone vliegtuigen, zware knallen en vulkaanuitbarstingen tot meetbare trillingen geleid.

Van de 75 geïnduceerde aardbevingen vonden er 72 plaats in het Groningenveld (figuur 1). Hiervan hadden 12 bevingen een magnitude van 1,5 en hoger (figuur 2). In 2020 waren dit er 69 waarvan 16 bevingen groter dan 1,5 magnitude. Bij Garrelweer was op 16 november de krachtigste geïnduceerde beving van 2021 met een magnitude van 3,2. De 20 natuurlijke aardbevingen vonden plaats in Limburg (18) en Brabant (2).

Het totaal aantal aardbevingen in het Groningenveld in 2021 is met 72 hoger dan in 2020. De dalende trend van de laatste jaren stagneert daarmee. In de loop der jaren zijn er meer seismische meetinstrumenten geplaatst waardoor de het netwerk steeds kleinere aardbevingen kan meten. Om de aantallen aardbevingen door de jaren te kunnen vergelijken staan in figuur 2 de aardbevingen van magnitude 1,5 en hoger weergegeven. Deze aardbevingen zijn vanaf 1991, het begin van de aardbevingen in het Groningenveld, allemaal gemeten. Het aantal aardbevingen van magnitude 1,5 en hoger varieert de laatste jaren rond de 15 en in 2021 waren er 12 aardbevingen. 

Seismisch moment

Het seismisch moment was in 2021 hoger dan in 2020

Het seismisch moment geeft de vrijgekomen energie weer (figuur 3) en was in 2021 hoger dan in 2020 (toen geen aardbevingen met een magnitude hoger dan 3,0). Dit komt met name door de aardbeving bij Garrelsweer van 3,2. Daarnaast waren er op 4 oktober drie aardbevingen op één dag.

grafiek met jaarlijks totaal aantal aardbevingen in Groningenveld
Figuur 1. Jaarlijks totaal aantal aardbevingen in Groningenveld
grafiek met jaarlijks totaal aantal bevingen boven 1,5 magnitude in Groningenveld
Figuur 2. Jaarlijks totaal aantal bevingen boven 1,5 magnitude in Groningenveld
grafiek met totaal seismisch moment per jaar
Figuur 3. Totaal seismisch moment per jaar

Natuurlijke bevingen

In Nederland treden zowel geïnduceerde als natuurlijke aardbevingen op. Geïnduceerde aardbevingen zijn het gevolg van menselijk handelen. Deze aardbevingen vinden voornamelijk plaats in het noorden van Nederland ten gevolge van de gaswinning. Natuurlijke aardbevingen zijn het gevolg van de platentektoniek en treden op in het zuiden van Nederland. De 20 natuurlijke aardbevingen vonden plaats in Limburg (18) en Brabant (2).

De natuurlijke aardbevingen in Brabant, nabij Hapert en Bladel, traden op in gebied waar seismiciteit voorkomt. Dit gebeurt echter niet vaak; de voorgaande aardbeving in dat gebied was dan ook in 1932.

Trillingen niet veroorzaakt door aardbevingen

Akoestische of geluidsgolven worden ook door het KNMI gemeten om bronnen te kunnen onderscheiden

Naast aardbevingen kunnen bronnen in de atmosfeer ook tot voelbare trillingen leiden. De zogenaamde akoestische of geluidsgolven worden ook door het KNMI gemeten om bronnen te kunnen onderscheiden. In 2021 waren hier ook voorbeelden van, zoals: een supersoon vliegtuig en knallen van vuurwerk. Ook vulkanen genereren (onhoorbaar) geluid en hun activiteit is op die manier te volgen. Vulkaanmonitoring wordt door het KNMI uitgevoerd op de BES-eilanden in Caribisch Nederland (Zo hielpen in 2021 mariniers een nieuw monitoringstation op Saba te realiseren) en de kennis wordt ook gebruikt bij bijvoorbeeld uitbarsting van de Etna in Italië en Cumbre Vieja op La Palma.

2021       
Totaal aantal aardbevingen  95
Totaal aantal geïnduceerde aardbevingen 75
Totaal aantal geïnduceerde aardbevingen Groningen-gasveld 72
Totaal aantal natuurlijke aardbevingen 20

 

Lees ook het jaaroverzicht weer en jaaroverzicht klimaat.

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Donderdag kans op storm met veel regen door ex-orkaan Kirk

    West-Europa krijgt donderdag 10 oktober te maken met een storm die nu nog als zware orkaan Kirk o...

    07 oktober 2024 - Nieuwsbericht
  2. Open dag 2024: van weerballon tot seismoselfie

    Op zaterdag 5 oktober openden we voor de tweede keer onze deuren tijdens het Weekend van de Weten...

    07 oktober 2024 - Nieuwsbericht
  3. Extreme warmterecords op Spitsbergen

    De temperaturen op Spitsbergen, een archipel in het noordpoolgebied, blijven onder invloed van kl...

    04 oktober 2024 - Klimaatbericht
  4. Helene is de derde dodelijkste orkaan in de Verenigde Staten

    Orkaan Helene heeft afgelopen weekend voor veel slachtoffers en schade gezorgd in Amerika. De sto...

    04 oktober 2024 - Nieuwsbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten